Tháp dinh dưỡng cho trẻ ăn dặm
Những năm đầu đời trẻ cần đầy đủ dinh dưỡng để phát triển tốt cả về thể chất lẫn trí tuệ. Đây cũng là giai đoạn trẻ phát triển nhanh nhất. Chính vì vậy, việc áp dụng tháp dinh dưỡng cho trẻ ăn dặm vào thời điểm này là vô cùng cần thiết, giúp cha mẹ có được lựa chọn đúng đắn.
1. Khi nào có thể cho bé ăn dặm?
Trẻ từ 6 tháng tuổi cha mẹ đã có thể cho bé ăn dặm. Nếu trong trường hợp mẹ quá bận rộn hoặc có những dấu hiệu cho biết bé đã sẵn sàng tập làm quen với ăn dặm thì bé từ 5 tháng tuổi đã có thể cho tập ăn dặm bằng những thức ăn lỏng, tuy nhiên vẫn nên cho bú mẹ càng nhiều càng tốt.
Dấu hiệu cho thấy bé đã sẵn sàng để làm quen với ăn dặm:
- Cân nặng lớn gấp đôi so với lúc mới sinh.
- Bé đã có thể kiểm soát tốt ở đầu và cổ.
- Bé có thể ngồi được với sự giúp đỡ của cha mẹ
- Bé tỏ ra quan tâm, chăm chú vào thức ăn khi thấy người khác ăn
2. Tháp dinh dưỡng cho trẻ ăn dặm
Tháp dinh dưỡng cho trẻ ăn dặm bao gồm nhiều nhóm thực phẩm khác nhau, dựa theo mô hình kim tự tháp, với phần đáy là nhóm thực phẩm nên cho bé bổ sung nhiều, sau đó sẽ giảm dần khi lên cao, ứng với nhóm thực phẩm nên bổ sung ít và hạn chế ăn. Với mô hình tháp dinh dưỡng cho trẻ, cha mẹ có thể dễ dàng tham khảo để từ đó chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ tốt nhất.
Nhóm thực phẩm chính trong tháp dinh dưỡng cho trẻ ăn dặm dưới 1 tuổi bao gồm:
2.1 Nhóm tinh bột như ngũ cốc, đường chế biến các loại
Các mẹ nên chú ý bổ sung nhóm tinh bột và đường chế biến các loại vào khẩu phần ăn dặm hàng ngày cho bé. Đây là nhóm thực phẩm chính giúp cung cấp đủ năng lượng bé khỏe mạnh, vui chơi, linh hoạt. Các chất này phần lớn khi vào cơ thể sẽ biến đổi thành glucose giúp cung cấp năng lượng cho hệ thống thần kinh trung ương, hồng cầu. Nên cho bé ăn lượng tinh bột từ 60 -120g 1 ngày.
2.2 Nhóm giàu vitamin, chất xơ như rau củ quả, trái cây
Vitamin A giúp mắt sáng, làn da khỏe, có nhiều trong cà rốt, bông cải xanh, đậu nành. Vitamin C giúp tăng sức đề kháng cho bé, chống lại những tác nhân, vi khuẩn từ bên ngoài tấn công cơ thể. Vitamin C có nhiều trong các loại quả như cam, xoài, bưởi,… Vitamin B giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch hệ thần kinh phát triển mạnh, thúc đẩy sự phát triển tế bào
Ngoài ra, bổ sung sắt để chống thiếu máu, bổ sung kẽm, canxi để củng cố khung xương, răng chắc khỏe, thúc đẩy tăng trưởng cho bé. Nên cho bé ăn khoảng 300g rau củ quả 1 ngày.
2.3 Nhóm sữa và các sản phẩm chế biến từ sữa
Cho bé uống/ăn khoảng 150ml tới 250ml 1 ngày. Nhóm thực phẩm giàu chất đạm như thịt, cá, trứng và các loại hạt giàu đạm,…
Chất đạm giúp phát triển cơ bắp, hoàn thiện hệ thống miễn dịch để bé luôn khỏe mạnh, chống lại được những vi khuẩn từ bên ngoài môi trường. Chất đạm cũng giúp hệ thống thần kinh trẻ phát triển từ đó giúp trẻ thông minh hơn
Bé từ 6 – 8 tháng tuổi khi ăn dặm cần được cung cấp khoảng 18 g đạm/ngày và với bé giai đoạn từ 9 – 11 tháng cần 20g đạm/ ngày. Vì vậy để cung cấp đủ lượng đạm cần thiết cho bé, ngoài bú sữa mẹ, các mẹ cũng cần bổ sung thức ăn dặm giàu đạm như thịt, cá, tôm, cua, trứng, các loại đậu đỗ vào trong mỗi bữa ăn. Nên thay đổi khẩu phần hàng ngày để kích thích vị giác, giúp bé ăn ngon hơn.
2.4 Nhóm chất béo
Chất béo không chỉ giúp cung cấp năng lượng cho bé ở dạng đậm đặc nhất mà chúng còn còn giúp kích thích những cơn thèm ăn, đồng thời hỗ trợ giúp cơ thể bé hấp thu tốt các vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E, K.
Vì vậy, các mẹ đừng quên cung cấp cho bé 1 chút chất béo vào bữa ăn hàng ngày bằng các loại dầu từ thực vật như dầu mè, dầu oliu, dầu đậu nành ,… khoảng 10ml là tốt nhất.
2.5 Nhóm muối và đường
Trẻ dưới 1 tuổi ăn dặm cha mẹ không nên cho gia vị vào đồ ăn. Bởi vì cơ thể bé có thể nhận đủ lượng muối, đường thông qua thực phẩm từ gạo, sữa, ngũ cốc,… Vì vậy khi cho thêm gia vị vào trong thức ăn có thể khiến cơ thể bé bị dư muối, cơ thể non nớt của bé sẽ khiến thận phải hoạt động quá sức từ đó làm ảnh hưởng. Bên cạnh đó dư muối có thể làm bé phát triển chậm, biếng ăn.
3. Lưu ý khi chế biến thực phẩm theo tháp dinh dưỡng cho bé ăn dặm
Trong quá trình nấu ăn theo tháp dinh dưỡng cho bé ăn dặm, cha mẹ cần chế biến đúng cách để giữ lượng dinh dưỡng trong thức ăn là cao nhất. Dưới đây là 1 số lưu ý:
- Không nên cho gia vị vào món ăn cho bé ăn dặm
- Kết hợp cho bé ăn nước hầm rau củ, hầm xương cùng với phần thịt, rau củ đi kèm. Lượng nước hầm xương không thể cung cấp đủ chất, vì vậy cha mẹ nên cho bé tập ăn cùng với cả phần thịt để độ dinh dưỡng là cao nhất.
- Không nên cho bé ăn lại đồ cũ. Hâm lại đồ ăn thừa trước đó có thể làm bé bị tiêu chảy do thức ăn để lâu dễ làm vi khuẩn sinh sôi, biếng ăn do đồ ăn cũ không kích thích bé.
- Nên hấp rau củ sau đó nghiền nhuyễn ra vừa giúp giữ nguyên chất lại giúp bé dễ ăn hơn. Cha mẹ nên lựa chọn thực đơn hàng ngày dựa theo tháp dinh dưỡng cho bé ăn dặm để bé được phát triển toàn diện, dinh dưỡng khoa học cân bằng, thúc đẩy bé phát triển tốt nhất cả về cân nặng, chiều cao và trí tuệ.
Tháp dinh dưỡng cho bé được coi như là công cụ giúp cha mẹ lựa chọn được những thực phẩm lành mạnh, đủ dinh dưỡng trong chế độ ăn dặm cho trẻ.
Tuy nhiên, mỗi một trẻ sẽ có những thể trạng, sự tiêu thụ khác nhau, trong trường hợp trẻ gặp các vấn đề về tiêu hóa, cân nặng, trẻ không hợp tác khi ăn dặm, cha mẹ có thể đưa bé tới chuyên khoa Nhi – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để được bác sĩ kiểm tra và có những tư vấn cụ thể.
Để trẻ khỏe mạnh, phát triển tốt cần có một chế độ dinh dưỡng đảm bảo về số lượng và cân đối chất lượng. Nếu trẻ không được cung cấp các chất dinh dưỡng đầy đủ và cân đối sẽ dẫn đến những bệnh thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển toàn diện của trẻ cả về thể chất, tâm thần và vận động.
Giai đoạn trẻ ăn dặm là giai đoạn vô cùng quan trọng giúp trẻ tăng trưởng toàn diện. Trẻ ăn không đúng cách có nguy cơ thiếu các vi khoáng chất gây ra tình trạng biếng ăn, chậm lớn, kém hấp thu,… Nếu nhận thấy các dấu hiệu kể trên, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.